محمود جامساز، کارشناس مسائل اقتصادي در گفتگو با خبرنگار اقتصادي شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ در مورد رشد فزاينده بورس و هجوم نقدينگي به سمت بازار سرمايه، اظهار کرد: اگر نقدينگي واردشده به بورس صرف اعتلاي توليد و بخش مولد در اقتصاد شود يا وجوه حاصل از فروش سهام براي سرمايه‌گذاري در امر توليد مانند خدمات، صنايع، کشاورزي و... مصرف شود؛ براي اقتصاد مفيد و مؤثر و باعث رشد توليد ناخالص داخلي خواهد شد.
عوامل افزاش رشد نقدينگي چيست؟/ نقدينگي در دست عده‌اي انباشته شده است
وي با تأکيد بر اينکه نقدينگي در کشور هيچ زمان به‌صورت منطقي توزيع نشده و اين علت مشکلات اقتصادي است، افزود: به علت وجود فساد اقتصادي و عدم تخصيص نابهينه منابع به سبب فساد در نظام بانکي و نقش عوامل قدرت و ثروت در بانک‌ها، نقدينگي هميشه در دست عده بسيار اندکي انباشته شده است.
اين کارشناس اقتصادي با بيان اينکه افزايش پايه پولي باعث افزايش رشد نقدينگي مي‌شود، تأکيد کرد: خالص دارايي خارجي بانک مرکزي، خالص بدهي دولت به بانک مرکزي و بدهي بانک‌ها به بانک مرکزي از عوامل تشکيل‌دهنده پايه پولي هستند که افزايش هرکدام از اين موارد در رشد پايه پولي مؤثر است.
جامساز گفت: تمام دولت‌ها با کسري بودجه مواجه بودند و هستند که اين کسري بيشتر از طريق استقراض از نظام بانکي و بانک مرکزي (انتشار اسکناس) تأمين مي‌شد و انجام مي‌شود. چاپ پول، باعث افزايش خالص بدهي دولت به بانک مرکزي و رشد پايه پولي شده؛ البته ضريب فزاينده پولي يعني عکس نسبت موجودي نقد بانک‌ها به کل سپرده‌هاي بانکي هم اثرگذار و باعث افزايش نقدينگي مي‌شود.
نقدينگي به سمت توليد نرفت
وي اضافه کرد: رشد نقدينگي به‌طور متوسط سالانه در کشور ما حدود 25 درصد است که با توجه به ميزان توليد ناخالص داخلي، عدد بسيار بالايي است؛ از سوي ديگر رشد اقتصادي ايران در دو سال گذشته منفي بوده و پيش‌بيني مي‌شود رشد امسال هم منفي باشد؛ اين نشان مي‌دهد نقدينگي اصلاً به سمت توليد نرفته است. 
اين کارشناس اقتصادي تصريح کرد: نقدينگي به‌صورت پول پرقدرت وارد اقتصاد و بازارها مي‌شود و باعث افزايش تقاضا خواهد شد درحالي‌که ميزان عرضه ثابت است و اين عامل باعث تورم شديد خواهد شد.
جامساز اضافه کرد: زماني که قيمت نسبي کالاها بالا مي‌رود، قيمت نهادهاي توليد هم با افزايش‌يافته که نرخ تمام‌شده محصولات بالا خواهد رفت و کالا گران به بازار عرضه مي‌شود که اين موضوع هم نرخ رشد تورم را تشديد مي‌کند.
وي با بيان اينکه دولت‌ها وعده‌هاي انجام نشده‌اي همچون هدايت نقدينگي به سمت بخش‌هاي مولد اقتصادي را دادند، گفت: نقدينگي هيچ‌گاه به سمت توليد نرفت و صاحبان قدرت و ثروت به انباشت ثروت پرداختند درحالي‌که مي‌بايست اين حجم پول به سمت سرمايه‌گذاري در توليد و بخش‌هاي مولد اقتصادي هدايت شود.
اين تحليلگر اقتصادي با اشاره به اينکه اقتصاد ايران برخلاف کشورهاي توسعه‌يافته بانک محور است نه بورس محور، اظهار کرد: در کشورهاي توسعه‌يافته سهام شرکت‌ها در بورس عرضه و منابع را جمع‌آوري مي‌کنند، سپس آن را صرف هزينه‌هاي توليد کرده که باعث رشد اقتصادي، افزايش درآمد ملي، ايجاد اشتغال و افزايش درآمد صاحبان سهام خواهد شد.
جامساز گفت: اقتصاد ايران بانک محور است و با توجه به فسادي که در بانک‌ها وجود دارد همواره منابع تسهيلاتي به سمت امور غير توليدي و غير مولد هدايت شده که نفع آن براي بانک‌ها و عده‌اي محدود بوده است.
درآمد دولت از معاملات روزانه بازار سرمايه/ قيمت‌ها در بورس واقعي نيست
وي با اشاره رشد بورس در سال جاري و حمايت دولت تمام‌قد از بازار سرمايه، گفت: معاملات بورس رونق گرفته و ارزش آن به 25 هزار ميليارد تومان و حتي برخي روزها به بالاي 30 هزار ميليارد تومان رسيده، البته به‌طور ميانگين ارزش معاملات بازار سرمايه بيش از 12 هزار ميليارد تومان است که دولت از اين محل با توجه به مالياتي که مي‌گيرد براي تأمين هزينه‌هاي خودش درآمد کسب مي‌کند.
اين کارشناس اقتصادي اضافه کرد: قيمت‌ها در بورس واقعي نيست، زيرا رونق بازار سرمايه بايد در بخش واقعي اقتصاد اثرگذار باشد و باعث رشد اقتصادي مثبت و ايجاد اشتغال شود ولي رشد اقتصاد دو سال گذشته منفي و براي امسال هم رشد منفي و حتي منفي 12 درصد پيش‌بيني شده که اصلاً سنخيتي با روند افزايش معاملاتي و رشد و بازدهي بورس ندارد.
حباب بورس مي‌ترکد؟
جامساز با تأکيد بر اينکه حباب در بورس به وجود آمده و شکل گرفته است، گفت: رشد بورس در توسعه اقتصادي نقشي ندارد و فقط يک بازار سفته‌بازي و عرصه قمار گونه‌اي براي سرمايه‌هاي انباشته‌شده‌اي است که مي‌خواهند بر ميزان سرمايه خود بيفزايند.
اين کارشناس اقتصادي ادامه داد: اگر روزي حباب بورس بترکد، بيشتر افراد ضعيف و صاحب سهام با تعداد کم از بين مي‌روند؛ مانند سال 84 که حباب بورس شکست و بسياري از افراد مانند معلمان، بازنشستگان و طبقه متوسط متضرر شدند و کسي هم به داد آن‌ها نرسيد و در آن زمان دولت هم از بورس پشتيباني نکرد.
وي تصريح کرد: امسال اتفاق سال 84 يا 92 براي بورس رخ خواهد داد؛ يا به‌زودي ممکن است رخ دهد. دولت که اعلام کرده و وعده حمايت تمام‌قد از بازار سرمايه را داده ولي ممکن است مانند ساير وعده‌هايش که فراموش کرد، در اينجا هم جا خالي کند و مردم را رها کند.
به گفته جامساز، نقدينگي و پولي که وارد بورس شده به‌هيچ‌عنوان وارد بخش توليدي و اقتصاد واقعي نشده و اگر هم شده ميزان اندک است ولي اصل اين پول‌ها صرف سفته‌بازي در بالا رفتن قيمت‌هاي سهام شده است.
وي گفت: توصيه نمي‌کنم که مردم وارد بورس شوند، مگر اينکه سازمان بورس بر اساس اصول مسلم و امتحان شده اقتصادي و مالي در يک ساختار اقتصاد آزاد رقابتي بازار محور اقدام کند و فساد ريشه‌کن شود.
تا فساد هست اقتصاد درست نمي‌شود
اين تحليلگر اقتصادي با تأکيد بر اينکه سه قوه بايد در ريشه‌کني فساد باهم همکاري کنند و به جد عوامل ايجاد فساد را از بين ببرند، تأکيد کرد: تا زماني که فساد وجود دارد نه بورس، نه بانک‌ها و نه اقتصاد ايران درست نخواهد شد.
جامساز در پايان گفت: موضوع ديگر براي حل مشکلات اقتصادي، تغيير بنيادين ساختارهاي اقتصاد کشور و تغيير تفکر مديران و سياستمداران در مورد اقتصاد است که اقتصاد کشور را به سمت اقتصاد آزاد رقابتي بازار محور سوق دهند ولي امروز هرکسي ساز خودش را اقتصاد مي‌زند و سياستي که تدوين مي‌کند بر اساس سلايق خودش است نه اصول و قانون.
انتهاي پيام/ن